ایران در ایجاد قوانین میراث فرهنگی از جامعه جهانی جلوتر است

چاپ صفحه

بهشتی با اشاره به اینکه ایران در بین کشورهای منطقه، آسیا و حتی دنیا جزء اولین‌ها در ایجاد قوانین و ظرفیت‌های حقوقی مربوط به مسائل میراث فرهنگی است، بیان کرد: در قانون 1309 که 85 سال از تصویب آن می‌گذرد، به نکاتی توجه شده که بعد از جنگ جهانی دوم در منشور آتن مورد توجه جامعه جهانی قرار گرفت.

به گزارش میراث ما به نقل از ایسنا، سید محمد بهشتی در نخستین نشست حقوق اموال تاریخی - فرهنگی اظهار کرد: در بحث حفاظت، محورهای مختلفی از قبیل حفاظت فیزیکی، الکترونیکی و فنی وجود دارد، اما هیچ‌یک، از عرصه پیشگیری گرفته تا جایی که اثر صدمه کلی دیده باشد، به اندازه حفاظت حقوقی موضوعیت ندارند. یعنی بسیار پیش از اینکه با یک اثر مواجه شویم، حفاظت حقوقی مطرح است و زمانی نیز که اثر دچار مشکلاتی شد، همه‌ی این محورها موضوعیت خود را از دست می‌دهند و تنها بحث حقوقی مطرح است.

رئیس پژوهشگاه سازمان میراث فرهنگی دامنه فعالیت افرادی که در این زمینه کار می‌کنند را بسیار وسیع‌تر از سایر محورهای حفاظتی دانست که نسبت به یک اثر تاریخی فرهنگی اعمال می‌شود.

رییس کمیته ملی موزه‌های ایران (ایکوم) ادامه داد: خوشبختانه کشور ما سابقه بسیار طولانی در ایجاد ظرفیت حقوقی دارد و در بین کشورهای منطقه، آسیا و حتی دنیا جزء اولین‌ها در ایجاد قانون مربوط به مسائل میراث فرهنگی هستیم.

وی با اشاره به قانون 1309 که 85 سال از تصویب آن می‌گذرد و سابقه قابل توجهی در این زمینه برای ایران است، بیان کرد: در این قانون به نکاتی توجه شده که پس از جنگ جهانی دوم در منشور آتن مورد توجه جامعه جهانی قرار گرفت.

او با اشاره به تلاش فعالان این حوزه پس از انقلاب برای از بین بردن خلاءهای حقوقی در این زمینه نیز اظهار کرد: عرصه‌های فتح نشده‌ای در زمینه‌های حقوقی میراث فرهنگی داشته‌ایم که در طول این سال‌ها تا حدود زیادی فتح شده و حال در بسیاری از امور خلاء قانونی نداریم، اما شاید مشکل اینجاست که این قوانین در مرحله اجرا هنوز دارای ساز و کار مناسب نشده‌اند.

او افزود: به عنوان مثال، در رابطه با اموال دولتی کشور قانونی وجود دارد که می‌گوید این اموال باید چگونه مدیریت و ضبط شوند، اما در قانون سال 1309 پیش‌بینی شده بود دستگاه‌هایی که اموال خاص دارند، ضرورت دارد که آیین نامه‌های ضروری خودشان را داشته باشند و یکی از آن مقوله‌ها که باید آیین‌نامه اختصاصی خود را می‌داشت، اموال دولتی مربوط به سازمان میراث فرهنگی بود.

وی در ادامه با یادی از مرحوم صمدی و حاج سید جوادی که زحمات زیادی برای تهیه این آیین‌نامه کشیده‌اند، گفت: سال‌ها تلاش شد تا این آیین‌نامه تدوین شود،‌ چون با مسائل بسیاری در این حوزه روبرو بوده‌ایم، ولی از سال 1382 که این آیین‌نامه به تصویب رسید، دیگر خلاء قانونی در این زمینه نداریم.

او بیان کرد: با این وجود اتفاقی که افتاد این بود که بعد از تصویب این قانون خیلی شاهد اجرایی شدن آن نبودیم.

بهشتی با اشاره به مشکلات دیگر پیش روی این حوزه گفت: در طول زمان کیفیت مواجهه ما با موضوع دچار دگرگونی می‌شود، این از آن جهت است که هم شناخت بشریت نسبت به موضوع عمیق‌تر می‌شود و هم جامعه در احوال بهتری برای درک مسائل قرار می‌گیرد.

او با اشاره به ضرورت به‌روز شدن قوانین نیز گفت: از آنجا که موضوع میراث فرهنگی مستلزم سکینه و آرامش است، این کار سخت است؛ اما آنچه حائز اهمیت است نداشتن رویکردهای سیاسی این تغییر و تحولات است که باید کاملا محتاطانه صورت گیرند.

وی با تأکید بر محوریت و نقش سرمایه‌های اجتماعی در حمایت از میراث فرهنگی گفت: آگاهی نداشتن مردم از قوانین میراث فرهنگی و فضای اجتماعی که در اثر رفتار خود ما ایجاد شده، منجر به نقل و انتقالات، یا خرید و فروش‌های زیرزمینی آثار تاریخی شده است، البته قوانین و مقررات مانع نگهداری، نقل و انتقال و خرید و فروش مالکان آثار تاریخی نیست بلکه فقط مانع از خروج این آثار از کشور است.

رییس پژوهشگاه میراث فرهنگی و گردشگری توضیح داد: در برنامه پنج‌ساله چهارم موفق شدیم اقدامی در این زمینه انجام دهیم، به نحوی که دولت مکلف شد طرح حمایت از مالکان و متصرفان قانونی آثار تاریخی -فرهنگی هنری را ارایه کند که البته اجرای آن به دولت‌های بعدی موکول شد.

بهشتی تاکید کرد: آگاهی از قوانین و مقررات میراث فرهنگی تنها در بدنه جامعه با ضعف رو به رو نیست بلکه در جاهای دیگری نظیر قوه قضاییه و دانشگاه‌ها نیز همین وضعیت مشاهده می‌شود به نحوی که برخی از قضات اشراف کافی به قوانین میراث نداشته و بدون آگاهی حکم صادر می‌کنند .

وی با اشاره به حجم زیاد پرونده‌های میراث فرهنگی در قوه قضاییه گفت: با برگزاری نشست‌ها و دوره‌های آموزشی و ایجاد یک شاخه تخصصی حقوق میراث فرهنگی و تاریخی در رشته حقوق در دانشگاه‌ها، می‌توانیم چنین رویکردی را در بین علاقمندان ایجاد کنیم.

او ایجاد رشته تخصصی در خصوص حقوق میراث فرهنگی را امری ضروری دانست و گفت: این رشته باید در دانشگاه‌ها ایجاد شود.

بهشتی افزود: در حوزه میراث فرهنگی با مسائل فقهی نیز مواجه هستیم که لازم است موضوعات میراث فرهنگی در مطالعات فقهی نیز بصورت تخصصی و ویژه مورد توجه قرار گیرد .

مقالات مرتبط

----------------
تمامی حقوق برای میراث ما محفوظ وانتشار مطالب با ذکر منبع بلامانع است

اعلام دیدگاه در مورد این خبر

تنها نظراتی که با حروف فارسی نوشته می شوند قابلیت انتشار خواهند داشت.

حقوق برای پایگاه خبری میراث ما محفوظ و استفاده از مطالب با ذکر منبع بلامانع است.

طراحی و پشتیبانی: گروه تکاپو