کمبود بودجه برای توسعه گردشگری با ایران

میراث ما / خبرگزاری میراث فرهنگی: گفت و گو با دیان ویرنجنوریت سفیراندونزی چند روز پس از مرگ چند ایرانی در آب های اندونزی انجام شد. این ایرانی ها برای مهاجرت به استرالیا، به اندونزی رفته بودند و قصد داشتند با قایق خود را به استرالیا بروند. اما شانس یارشان نبود و قایقشان غرق شد. چند نفری نجات پیدا کردند. اما نام چند نفرشان در لیست فوت شده ها قرار گرفت.

این اولین بار نبود که پناهجویان ایرانی در آب های بین استرالیا و اندونزی غرق می شدند. دولت استرالیا پس از این واقعه اعلام کرد که دیگر هیچ یک از پناهندگان غیر قانونی را در استرالیا نگه نمی دارد و آنها را به گینه نو می فرستد. دولت اندونزی نیز تصمیم گرفت ویزای بدو ورود را برای مسافران ایرانی لغو کند که بر این اساس ایرانیانی که قصد مسافرت به اندونزی دارند باید از آغاز شهریور به سفارت اندونزی در ایران مراجعه کنند و ویزا بگیرند.

سفیر اندونزی قبول دارد که این تصمیم مقام های جاکارتا بر تعاملات دو کشور در زمینه گردشگری تاثیر خواهد داشت و تعداد گرشگران ایرانی که به اندونزی می رفتند کمتر خواهد شد. اما امیدوار است با گسترش روابط تهران و جاکارتا در زمینه بازرگانی و گردشگری، تعداد گردشگران ایرانی دوباره افزایش یابد. به همین دلیل با برگزاری هفته فرهنگی اندونزی در ایران، با محوریت «1000 سال روابط فرهنگی ایران و اندونزی» تلاش می کند روابط دو کشور را در حوزه فرهنگ و گردشگری استحکام بخشد.

علاقه سفیر اندونزی به ایران را می توان از عکس هایی فهمید که بر دیوار اتاقش در سفارت اندونزی زده است. عکس هایی از مردم و همچنین بناهای تاریخی ایران که خود او گرفته است. عکاسی از علاقه های سفیر اندونزی است. دیان ویرنجوریت فروردین سال جاری نمایشگاهی از عکس هایش از ایران در فرهنگسرای نیاوران برپا کرد.

ایران در صنعت گردشگری اندونزی چه جایگاهی دارد؟

روابط دو کشور ایران و اندونزی بسیار دوستانه است. ما دوست داریم مردم ایران به اندونزی سفر کنند، جاذبه های فرهنگی و گردشگری کشور ما را ببینند و از طبیعت لذت ببرند. بر همین اساس و برای گسترش تعاملات در زمنیه گردشگری با ایران، دولت اندونزی با هدف آسان شدن سفر ایرانیان به اندونزی و جذب گردشگران ایرانی، چند سال پیش قانون اعطای ویزای بدو ورود را درباره مسافران ایرانی اجرا کرد. اما متاسفانه این ویزا که با هدف آسان شدن سفر در نظر گرفته شده بود، از سوی برخی افراد که قصد مهاجرت غیر قانونی به استرالیا داشتند مورد سو استفاده قرار گرفت.

در آغاز اجرای قانون اعطای ویزای بدو ورود به ایرانیان، پرواز مستقیم بین تهران و جاکارتا برقرار شد. اما پس از گذشت مدتی این پروازها برداشته شد. این موضوع باعث شد تعداد ایرانیانی که برای گردشگری قصد مسافرت به اندونزی را داشتند، کمتر شود. چرا پرواز مستقیم بین ایران و اندونزی لغو شد؟

پرواز بین ایران و اندونزی پروازهای مرتب نبودند. پروازهای چارتری بود که در بعضی مواقع بصورت مرتب انجام می شدند. پرواز چارتر به این صورت بود که گروهی به عنوان یک تور به اندونزی می رفتند و با همان پرواز برمی گشتند. اما افرادی که قصد مهاجرت به استرالیا از طریق اندونزی داشتند، از پروازهای چارتر استفاده نمی کردند. به همین دلیل تعداد گردشگران در پروازهای چارتر کمتر و کمتر شد تا جایی که این نوع پرواز نیز متوقف شد. موضوع جالب این است که در یکی دو سال اخیر تعداد مسافران ایران به اندونزی تغییری نکرد. اما تعداد توریست های واقعی کمتر شده و آمار افرادی که قصد مهاجرت غیر قانونی به استرالیا داشتند بیشتر.

دولت اندونزی در هنگام تصمیم گری برای اجرای قانونی ویزای بدو ورود برای برخی کشورها همچون ایران، آیا پیش بینی چنین مشکلاتی را نمی کرد؟ مقامات اندونزی می دانستند به دلیل نزدیکی کشورشان به اندونزی این احتمال وجود دارد که افراد بیشتری از کشورهای مختلف از طریق اندونزی به استرالیا مهاجرت خواهند کرد. چرا در آن زمان راهکاری برای چنین مشکلی اندیشیده نشد؟

این موضوع در زمان اتخاذ این تصمیم پیش بینی نشده بود. چون وقتی قانون ویزای بدو ورود اجرا شد، واکنش های مثبتی از کشورهای مختلف دریافت کردیم. مشکل کنونی تنها درباره مسافران برخی کشورها از جمله ایران به وجود آمده است. بر همین اساس و برای جلوگیری از مشکلات بیشتر ویزای بدو ورود برای چند کشور مثل افغانستان، پاکستان، عراق برداشته شد. ایران آخرین کشوری بود که اعطای ویزای بدو ورود برای مسافرانش لغو شد.

اندونزی یک کشور در حال توسعه است. در سال های دور اندونزی از کشورهای صادر کننده نفت بود. وقتی ذخایر نفت اندونزی کم شد و نیاز به نفت پیدا کرد و اندونزی به یکی از وارد کنندگان نفت تبدیل شد. به همین دلیل ما سعی کردیم برای افزایش درآمد کشور تمرکزمان را به منابع دیگری اختصاص دهیم. تجارت، سرمایه گذاری و گردشگری اهدافی بودند که برای درآمد کشور بر آنها متمرکز شدیم. یکی از اصلی ترین سیاست ها برای رونق گردشگری، تسهیلات ویزا بدو ورود است که راه را برای ورود گردشگران باز می کرد و دلیل جذب بیشتر گردشگران به کشور می شود.
با اجرای سیاست ویزای بدو ورود توانستیم آمار ورود گردشگران به اندونزی که در سال 1998 سه میلیون بود، به تعداد هفت و نیم میلیون نفر برسانیم. اما متاسفانه مردم برخی کشورها از جمله ایران از این موقعیت برای مهاجرت غیرقانونی به کشورهای دیگر استفاده کردند.

در سال های اخیر که ویزای بدو ورود به ایرانی ها اعطا می شد، وضعیت گردشگران ایرانی در اندونزی چطور بود؟ کشور اندونزی چقدر برای جذب گردشگر از ایران تلاش کرد؟ آیا به همان تعداد که گردشگر از ایران به اندونزی رفت، گردشگران اندونزیایی نیز به ایران می آمدند؟

زمانی که صنعت گردشگری ما توسعه پیدا کرد تصمیم هایی در این باره گرفته شد و بودجه ای نیز به این موضوع اختصاص یافت. در ابتدا بیشتر توجه ما به کشورهای شرق آسیا مانند چین و ژاپن و کره و همچنین کشورهای اروپایی بود. اما در سال های اخیر سعی کردیم به کشورهایی مثل ایران توجه بیشتری داشته باشیم. برای توسعه گردشگری با هر کشور بودجه ای در نظر گرفته شد. اما متاسفانه بودجه توسعه گردشگری برای کشورهایی این منطقه از جمله ایران کافی نبود.

من می دانم مردم ایران به کشوری مثل ترکیه زیاد سفر می کنند. برای سفر یک هفته ای به ترکیه باید حدود دو هزار دلار هزینه هزینه کنند. هدف ایرانی ها از سفر به ترکیه چیست؟ لذت بردن از سواحل، دریا و مناظر؟ همه این ها با زیبایی چند برابر در اندونزی وجود دارد. ممکن است بلیط هواپیما به اندونزی گران تر باشد، اما چون در اندونزی خرج زندگی ارزان تر است، مسافران می توانند خیلی بیشتر از سفرشان لذت ببرند.
همچنین وزارت بازرگانی اندونزی توجه ویژه ای به ایران نشان داده و ایران را جز کشورهایی گذاشته است که روابط بازرگانی اش با آن را ارتقا دهد. همچنین وزارت گردشگری اندونزی، ایران را از جمله کشورهای اصلی و هدف برای توسعه گردشگری دانسته است. همچنین در حال حاضر هفته فرهنگی اندونزی در ایران در حال برگزار است.

در ضمن به این دلیل که بسیاری از شهروندان اندونزیایی بدون ویزا به ایران می آیند و در بدو ورود ویزا می گیرند، آمار دقیقی در تعداد آنها در دست نداریم. اما آنانی که از سفارت ایران درخواست ویزا می کنند چند صد نفر هستند که بیشترشان برای شکرتشرکت در کنفرانس های مختلف به ایران می آیند. سال گذشته حدود 450 نفر در طول سال به ایران آمدند. در طول این مدت من سعی کردم ایران را به آنها بشناسانم. ودر مجموع تعداد مسافران اندونزی به ایران زیاد نیست.

پیش از این جاکارتا سرمایه گذاری، تجارت و گردشگری را به عنوان سه راهبرد اصلی در روابطش با ایران عنوان کرده بود. اما با توجه به اتفاق جدید و لغو ویزای بدو ورود برای ایرانی ها، تعاملات گردشگری بین ایران و اندونزی تحت تاثیر قرار خواهد گرفت. راهکار دولت اندونزی برای این موضوع چیست؟

وقتی قرار بود قانون لغو ویزای بدو ورود برای ایرانیان اجرا شود ما پیش بینی می کردیم که ممکن است با کاهش گردشگران ایرانی روبرو شویم. این مشکلات در ماه های نخست رخ می دهد، اما بعد از مدتی وضعیت به حالت سابق باز می گردد. پیش از این هم تجار و گردشگران واقعی برای دریافت ویزای سفر به اندونزی به سفارت می آمدند. چون وقتی ویزا از سفارت گرفته شود، در هنگام ورود به اندونزی با هیچ مشکلی مواجه نخواهند شد و مجبور نیستند در صف های طولانی مصاحبه منتظر بمانند.

تصمیم لغو ویزای بدو ورود برای ایرانی ها یک تصمیم آنی نبود. بیش از یک سال بود که مقامات اندونزیایی در حال بررسی این موضوع بودند. وقتی حدود یک سال و نیم پیش من به عنوان سفیر اندونزی به ایران آمدم، بحث درباره لغو ویزای بدو ورود برای ایرانی ها وجود داشت و من از این موضوع اطلاع داشتم.

وقتی به ایران آمدم، از دولت اندونزی خواستم تصمیم گیری درباره لغو ویزای بدو ورود برای مسافران ایرانی را به تعویق بیاندازند. صحبت های زیادی با مقامات داشتم و سعی کردم آنها را قانع کنم که این تصمیم را عقب بیاندازند. چون من سفیر جدید بودم و اگر قرار بود در زمان آمدن من به ایران آمدم، ویزای بدو ورود برداشته شود، تاثیر منفی روی کار من می گذاشت. اما گذشت زمان و برخی اتفاق ها، تعداد مهاجران غیرقانونی به استرالیا و حوادث غرق شدن قایق ها بیشتر شد. کار به جایی رسید که من دیگر نتوانستم در مقابل تصمیم اندونزی مبنی بر لغو ویزای بدو ورود مقاومت کنم.

لغو ویزای بدو ورود برای ایرانیان را می توان پاک کردن صورت مسئله دانست. دولت اندونزی چقدر تلاش کرد به جای لغو ویزای بدو ورود، جلوی مهاجرت های غیرقانونی را بگیرد؟

بدون شک کارها و تلاش هایی انجام شد و سعی شد جلوی این مهاجرت های غیرقانونی گرفته شود. ما کشور در حال توسعه هستیم، دوست داریم توریست زیادی به کشور ما بیاید. اندونزی سعی کرد با افراد فاسد برخود کند. اما باید بگویم که اندونزی کشور بزرگی است و حدود 17 هزار جزیره دارد. جزیره های دوری در اندونزی وجود دارد که کنترل کامل آنها سخت است. افرادی که قصد مهاجرت دارند هم از این جزیره ها و نقاط دور افتاده استفاده می کنند. اندونزی نمی تواند تمام جزایر و مناطق را کنترل کند. تجهیزات و نیروی انسانی ما برای کنترل برخی مرزها و حاشیه کشور کم است. اما در حال حاضر ما در حال تجهیز پلیس برای کنترل بهتر مرزها هستیم.

تعداد ایرانیانی که به اندونزی سفر می کنند در مقایسه با ایرانیانی که به مالزی یا تایلند سفر می کنند، بسیار کم هستند. چرا کشور اندونزی نتوانسته است مثل مالزی و تایلند که سالانه حدود 150 هزار نفر گردشگری ایرانی دارد، ایرانی ها را به خود جذب کند؟

این سوال بسیار مهم است. کشوری مثل مالزی یک سیاست همه جانبه برای جذب توریست های ایرانی داشت. اندونزی با اینکه تلاش زیادی برای جذب گردشگران ایرانی اشت، اما آن سیاست همه جانبه نداشت. مالزی برای جذب گردشگر، پرواز مستقیم دارد، ویزای بدو ورود رایگان به گردشگران می دهد، بر اساس قوانین مالزی ایرانی ها می توانند در این کشور صاحب ملک شوند. امکاناتی را برای دانشجویان ایرانی فراهم کرده است که در دانشگاه های مالزی درس بخوانند. با در نظر گرفتن این موضوعات تعداد گردشگران و افرادی که به مالزی می روند بسیار بیشتر از افرادی باشد که به اندونزی می آیند. در حال حاضر حدود 70 هزار ایرانی در مالزی زندگی می کنند و 15 هزار دانشجوی ایرانی در این کشور حضور دارند. اما ما سیاست فراگیر در این مورد نداشتیم. درست است که جاذبه های گردشگری اندونزی بسیار زیاد است، اما به همان مقدار شاهد پراکندگی جزایر در اندونزی هستیم که این موضوع کار را برای دولت اندونزی سخت کرده است.

محمد شریف ملک زاده معاون گردشگری سازمان میراث فرهنگی در سال 85 در دیداری با مقامات گردشگری اندونزی گفته بودند که کاری می کنیم که تعداد گردشگر بین ایران و اندونزی هزار برابر شود. اما دیدیم که در واقعیت این اتفاق نیافتاد. کم کاری از کدام سو بود؟ ایران یا اندونزی؟

نمی توانیم بگوییم کم کاری صورت گرفته از سوی ایران یا اندونزی است. در چند سال گذشته یکسری اتفاق ها و بدشانسی ها به وجود آمد و باعث شد به اهداف از پیش تعیین شدن نرسیم. در چند سال گذشته تحولات اقتصادی و سیاسی زیادی در دنیا رخ داد. همچنین تحولات منطقه دست به دست هم داد و تاثیراتی را در تعامات گردشگری ایران و اندونزی گذاشت. یکی دیگر از موضوعات تاثیر گذار، تحریم بود. مردم تحت تاثیر رسانه ها هستند و رسانه ها تحت تاثیر غرب. تبلیغات رسانه های غربی باعث شد عده ای از مردم اندونزی از سفر به خاور میانه و به ویژه ایران نگران باشند. همچنین آنها اطلاعات کافی درباره ایران ندارند. بیشتر به کشورهای همسایه و جنوب شرق آسیا سفر می کنند. چون احساس کردند آنها کشورها امن تر است.

این طور که می گویید مردم ایران و اندونزی شناخت خوبی از یکدیگر ندارند.

نکته ای جالب برای من این بود که بسیاری از مردم ایران فکر می کنند من مالزیایی هستم. وقتی می گویم اندونزیایی هستم اولین سوالشان در باره بالی است. یعنی اندونزی را با بالی می شناسند. از سوی دیگر هدف اندونزیایی از سفر خوشگذرانی، امکانات و تفریح است. این که بتوانند راحت سفر کنند، پرواز راحت داشته باشند و تفریحات خوب داشته باشند. بیشتر مردم برای دیدن اماکن تاریخی مسافرت نمی کنند. با وجود این که ایران از نظر فرهنگ و تاریخ دارایی های زیادی دارد.

وقتی در اندونزی از جاذبه های ایران به مردم می گویم و تشویق می کنم، اولین سوال آنها این است که آیا در ایران دیزنی لند وجود دارد یا جایی مثل براد وی وجود دارد که فیلم یا نمایش ببینند؟ پاسخ من منفی است. اما به آنها می گویم ایران جاذبه های فرهنگی فراوانی دارد. اماکن تاریخی دارد. طبیعت زیبا دارد. این ها اگرچه جذاب است، اما مطابق سلیقه برخی گردشگران اندونزیایی نیست. وقتی گردشگرانی از اندونزی به ایران می آیند اولین سوالشان این است که «ما کجا می توانیم تی شرتی بگیریم که روی آن نوشته شده است، «من تهران را دوست دارم» در هر کشوری اولین چیزی که می بینید همین تی شرت هاست که جوانان به آنها علاقه دارند.

با توجه به لغو اعطای ویزای بدو ورود به مسافران ایرانی و کم شدن ورود گردشگران از ایران به اندونزی، دولت و سفارت اندونزی چه برنامه ای برای بهبود تعاملات گردشگری دو طرف دارد؟

با توجه به محدودیت ها و بودجه ای که در نظر گرفته شده برنامه های مدونی در این زمینه داریم. یکی از این برنامه ها شرکت در فستیوال های مختلف در شهرهای مختلف ایران است. همچنین در تلاش هستیم با تبلیغات، برنامه ها، بروشورها و ایرانیان بیشتری را به سفر به اندونزی تشویق کنیم. بودجه و نیروی انسانی ما در این زمینه محدود است. دولت اندونزی بودجه و نیروی انسانی را به بازارهای بزرگتر اختصاص می دهد.

کمبود بودجه برای توسعه گردشگری با ایران

مقالات مرتبط