رشد 36 درصدی بودجه صنایع دستی نسبت به سال گذشته

میراث ما / گفتگوی تفصیلی با اسدالله درویش امیری، معاون مجلس، حقوقی و استانهای سازمان میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری

•امسال شاهد بودیم که سازمان میراث فرهنگی به عنوان اولین دستگاه، پیشنهاد بودجه خود را به سازمان مدیرت و برنامه‌ریزی کشور ارائه کرد، این اقدام با چه هدفی صورت گرفت؟

سازمان میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری به عنوان یکی از معاونتهای ریاست جمهوری متولی سه بخش مهم؛ میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری است.

این بخش علاوه بر دستگاه سازمان میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری شامل پژوهشگاه میراث فرهنگی و گردشگری، شرکت توسعه ایرانگردی و جهانگردی و مرکز مطالعاتی منطقه ای حفظ میراث فرهنگی ناملموس در آسیای میانه و غربی است.

با توجه به اهمیت اقدامات و برنامه‌ها، این سازمان به عنوان اولین دستگاه، پیشنهاد دهنده بودجه خود در سال 1394 به سازمان مدیریت و برنامه ریزی کشور بودتا در تدوین لایحه بودجه دولت لحاظشود این سازمان تنها دستگاهی است که نسبت به تدوین برنامه ششم توسعه اقتصادی و اجتماعی _ عمرانی اقدام و مستندات مورد نیاز را تسلیم سازمان مدیریت کرده و پیشنهادات بودجه سال 94 سازمان میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری را با بهره گیری از عملکرد برنامه پنجم و برنامه های پیش بینی شده در برنامه ششم است.

•بودجه پیشنهادی سازمان برای سال 94 چه میزان بود و آیا تغییری در آن صورت گرفت؟

بودجه پیشنهادی سازمان برای سال94 جمعاً به مبلغ هزار و یکصد و چهل و پنج میلیارد تومان ارائه شد که در لایحه بودجه ارائه شده دولت به مجلس تنها 483 میلیارد تومان در نظر گرفته شد یعنی (42%) از رقم پیشنهادی سازمان، که این رقم مقدار اندکی از نیازهای سازمان به خصوص در حوزه تملک دارایی به ویژه تملک اماکن تاریخی و فرهنگی را تامین خواهد کرد، اگرچه در سایر سرفصلها افزایش داشته ایم اما به دلیل پائین بودن پایه بودجه این سازمان در سنوات قبل،اینگونه افزایشها نمی تواند مشکلات یک دهه گذشته سازمان را رفع کند.

•آیا بودجه‌ای که برای سال 94 درنظر گرفته شده نسبت به بودجه سال جاری رشد داشته است؟

در لایحه بودجه 94 مجموع اعتبار سازمان 000/785/830/4 میلیون ریال در نظر گرفته شد که نسبت به سال قبل مجموعاً در چند بخش 28% رشد داشته است که در مجموع اعتبار تملک سرمایه ای سازمان در سال 1394، مبلغ 425/302/3 میلیون ریالاست که نسبت به قانون بودجه سال 93 معادل 33% و مجموع اعتبار جاری سازمان 360/448/1 میلیون ریال است که نسبت به بودجه 93 متاسفانه 16% رشد دارد و همچنین سر جمع اعتبارات اختصاصی سازمان 000/000/80 میلیون ریال که این بخش هم نسبت به بودجه 93 ، 100% رشد دارد. البته این فصل اعتبار قبلا در زیر مجموعه معاونت میراث قرار داشته است.

•با توجه به اهمیت بخش میراث فرهنگی، توضیح بیشتری در مورد بودجه این حوزه دارید؟

در حوزه میراث فرهنگی، سازمان دارای دو برنامه اصلی است؛ کهدر بخش اکتشاف باستان شناسی و تاریخی 20% افزایش بودجه داشتیم و در بخش تامین حفاظت و مرمت میراث غیر منقول با اهمیت و ارزش فرهنگی و تاریخی با 80% کاهش اعتبار مواجه شدیم.

 این در حالی است که اعتبار هر دو برنامه در ذیل پژوهشگاه میراث فرهنگی و گردشگری به ترتیب با 96%  افزایش و 2% کاهش همراه استکه با توجه به ماهیت و اهمیت وظایف پژوهشگاه میراث فرهنگی و گردشگری در این بخش، سازمان میراث فرهنگی و صنایع دستی و گردشگری با دو تقاضا و مشکل اساسی روبرو می‌شود، اول اینکه یکی از درخواستهای فراگیر اعم از مردم و مسئولین محلی و مقامات سیاسی فرهنگی و نمایندگان مردم در مجلس شورای اسلامی تملک اماکن میراثی که به ثبت ملی رسیده و مالکین متقاضی تعیین تکلیف هستند که به دلیل کسری جدی اعتبار تملک اماکن تاریخی و بلاتکلیف ماندن آن با سرگردانی و بلاتکلیفی مالکین مواجه هستیم.

و بحث دوم این است که در چنین شرایطی امکان احیاء و مرمت وجود ندارد و در نتیجه به مرور زمان شاهد تخریب و از بین رفتن آثار تاریخی فراهم می شودو ما به دفعات در مجلس شورای اسلامی مورد سوال و اعتراض نمایندگان مردم مواجه شدیم و با اعتباری که برای این امر در بودجه سازمان پیش بینی شده است تنها یک درصد نیاز سازمان تامین می شود. ادامه این روند بودجه سازمان، هرگز ما را در تملک، احیاء و مرمت بناهای تاریخی و فرهنگی به اهدافمان نخواهد رساند و همانگونه که طی چند دهه گذشته شاهد تخریب و از بین رفتن این آثار گرانبها  بوده ایم، این وضعیت ادامه خواهد یافت.

در برنامه گسترش خدمات موزه ای و مشارکت و همکاری دیگر سازمانها و نهادها و همچنین مشارکت بخش خصوصی در ایجاد موزه های تخصصی گام دیگری در راستای تحقق ماده 11 قانون برنامه پنجم و ماده 23 قانون تنظیم بخشی از مقررات مالی دولت است که این خود نشان دهنده حرکت سازمان در قالب برنامه توسعه کشور است

•در بخش صنایع‌دستی وضعیت بودجه چطور پیش بینی شده است؟

در بودجه اعتباری 94 سازمان در حوزه صنایع دستی که سه برنامه پیش روی این بخش یعنی بخش تولید، بخش ترویج و بخش حمایت از صادرات صنایع دستی نسبت به بودجه سال 93 از افزایش اعتبار خوبی برخوردار شد که در این میان برنامه ترویج صنایع دستی با اختصاص 000/500/88 میلیون ریال و با رشد 36 درصدی بیشترین بودجه و درصد رشد را دارا است.

•گردشگری به عنوان یکی از مهمترین بخش‌های سازمان همیشه مورد تاکید بوده ، آیا این اهمیت در بودجه هم مورد توجه قرار گرفته است؟

در حوزه گردشگری مجموعاً در تمامی برنامه های این بخش با رشد مثبت مواجه بوده ایم. برنامه جذب گردشگران ورودی به کشور با پایین ترین نرخ رشد مثبت یعنی 5% در میان تمامی برنامه های سازمان دیده شد. برنامه تشویق گردشگری داخلی با 11% و برنامه توسعه زیر ساخت های مورد نیاز گردشگری در ذیل معاونت گردشگری سازمان از نرخ رشد قابل ملاحظه 34% برخوردار بوده است که البته این رشد به معنی تامین نیاز این بخش نیست.

از جمله برنامه هایی که در حوزه گردشگری از ویژگی‌های جدید لایحه بودجه 94 است، توجه به جایگاه بخش خصوصی مثل حمایت از حقوق نام تجاری، ساماندهی بازارچه های صنایع دستی و امکان سنجی بازارهای هدف، همچنین کمک به ایجاد و تقویت تشکلهای صنفی صادر کننده و فعالین غیر دولتی و همچنین فناوری اطلاعات و توسعه دولت الکترونیک و فعالیتهای تبلیغی و کاربردی در رسانه ها برای معرفی قابلیت های گردشگری کشورمان است که متاسفانه در سالهای پیش مغفول مانده بود ولی در بودجه سازمان میراث فرهنگی و صنایع دستی و گردشگری در سال 94 دیده شد، اگرچه افزایش آن ناچیز است ولی از اینکه به عنوان ردیف جداگانه در بودجه قرارگرفته فرصت جدیدی برای فعالین این بخش فراهم می آورد.

این نکته هم باید مورد توجه و تاکید قرار گیرد که بسیاری از نمایندگان مجلس و مقامات استانها و شهرستانها متقاضی تامین اعتبار برای زیر ساختهای کمپ های گردشگری هستند که منبع تامین شده به رغم رشدی که داشته، به دلیل سقف پایین اعتبارمورد نیاز این بخش، تنها 10% نیاز سازمان است.

•با توجه به اهمیت مشارکت سایر دستگاه‌ها در بخش گردشگری آیا جایی برای این موضوع در بودجه سال 94 دیده شده است؟

با عنایت به ماهیت بین بخشی برخی برنامه ها از جمله توسعه زیر ساخت های گردشگری که دیگر دستگاه های اجرایی هم سهیم هستند و باید مشارکت کنند انتظار می رود دستگاه‌هایی که از نظر قانونی موظف به مشارکت هستند در این زمینه اعتباراتی را اختصاص دهند و در بودجه سال 94 به جز ذیل اعتبارات سازمان میراث فرهنگی و صنایع دستی و گردشگری اعتبارات مشخص دیگری درسایر دستگاهها تعیین و مشخص شود.