برداشتن چتر دولت از سر هنرمندان

به گزارش خبرگزاری مهر، هر سال برپایی نمایشگاه بین المللی صنایع دستی در روز جهانی آنکه 20 خرداد است با مناقشه همراه بوده و هست. مناقشه های مربوط به نمایشگاه امسال هم  با عزل یکی از مدیران کل صنایع دستی مواجه شد. قاسمی مدیرکل صادرات صنایع دستی بود که یکی دو روز پیش توسط معاونت صنایع دستی عزل شد. عزل وی آنطور که کارکنان این معاونت می گویند به علت مخالفتش در نحوه برگزاری مناقصه برپایی نمایشگاه بوده است چرا که این نمایشگاه به عقیده قاسمی روال قانونی خود را طی نکرده است. 

برپایی نمایشگاه بین المللی صنایع دستی باید توسط بخش خصوصی انجام شود به این معنا که طراحی داخلی و غرفه بندی ها و یا خدمات مربوط به آن را طی فراخوان مناقصه ای در روزنامه ها اعلام و پس از آن برنده مناقصه موظف به ارائه این خدمات می شود.


اما گویا این مناقصه روال قانونی خود را طی نکرده است و تنها از چند نفر در جلسه ای که هفته پیش برگزار شد، دعوت به عمل آمد و هر کسی پیشنهادات خود را داده و در نهایت برنده مناقصه موظف شده با هزینه 200 میلیونی این نمایشگاه را برگزار کند.

اما مصطفی قاسمی که در دوره اسفندیار رحیم مشایی به عنوان معاون صنایع دستی انتخاب شده بود و در دوره محمدعلی نجفی به عنوان مدیرکل صادرات و بازرگانی حکم انتصاب گرفت، به نحوه برپایی این مناقصه انتقاد داشته و از امضای آن خودداری کرده است.

پس از آن هنرمندان صنایع دستی نیز به مخالفت با بهمن نامور مطلق معاون صنایع دستی کشور و موافقت با قاسمی پرداختند. هرچند که قاسمی درباره این موضوع حاضر به گفتگو با خبرنگار مهر نشد ولی برخی از هنرمندان نامه ای را در اختیار دارند که نشان می دهد نمایشگاه بین المللی صنایع دستی سال 93 در سه سالن در حد دو سالن برگزار می شود و نه سه سالن. بنابراین برگزاری ورک شاپ های صنایع دستی در آن امکان پذیر نیست به همین علت معاونت صنایع دستی اعلام کرده که هر یکی از ادارات در نمایشگاههای استانی خود ورک شاپ برگزار کنند چرا که این بخش از نمایشگاه بین المللی در تهران حذف شده است.

از سوی دیگر مدیرکل صادرات اعلام کرده بود که با پولی شدن نمایشگاه برای هنرمندان شرکت کننده مخالف است و اگر چنین شود استعفا می دهد اما اکنون این اقدام انجام نشده و اسکان، پذیرایی و داشتن غرفه برای تمام هنرمندان شرکت کننده در نمایشگاه امسال رایگان است.

درباره همه این اتفاقات بهمن نامور مطلق معاون صنایع دستی کشور می گوید: در گذشته رسم بر این بود که همیشه با یک پیمانکار برای برگزاری نمایشگاه قرارداد می بستند اما امسال اعلام کردیم که باید مناقصه ای برای این کار برگزار شود و با ایجاد رقابت میان پیمانکاران، برنده مناقصه خدمات بهتری ارائه کند. منتها این موضوع برای برخی از دوستان سخت به نظر می آمد. چون رویه شفاف قانون مند و تازه ای در حال حاکم شدن بود. این موضوع هیچ ارتباطی به آقای قاسمی ندارد چون ایشان یکی از همکاران قدیمی ما هستند و بعد از این به عنوان مشاور با ما همکاری می کنند. منتها ممکن است در برخی از عملکردها و روشها اختلاف نظر وجود داشته باشد ولی مدیرکل بودن انقدر ساده نیست که با یک اختلاف کوچک ایشان را حذف کنیم.

وی ادامه می دهد: امسال این مناقصه را پنج شنبه گذشته برگزار کردیم. پیش بینی شده بود که این نمایشگاه با 400 میلیون تومان برگزار شود اما برنده مناقصه این نمایشگاه را با 200 میلیون تومان برگزار خواهد کرد. نگاه من این است که باید صنایع دستی به سمت خودکفایی برود و استقلال خود را حفظ کند و به نهادهای مردمی و خصوصی انقدر کمک شود که آنها بتوانند روی پای خود بایستند و دولت کم کم حضورش را در یک فرایند مشخص کمتر کند. اما برخی از دوستان روی بخش دولتی تاکید داشتند و اعلام می کردند که باید اعتبارات بیشتری را برای برگزاری نمایشگاه بگیریم ولی من معتقدم باید زیرساختهای صنایع دستی محکم شود و هنرمندان صنایع دستی از رویه سوبسید دادن تا حد امکان خارج شوند.

این دو نگاه متفاوت بود که درباره آن هم با آقای قاسمی در جلسه ای که چند روز پیش داشتیم هم صحبت کردیم درحالی که ایشان مدیرکل نبودند. اما بلاخره به عنوان یک معاون نظرات و رویکردهایی دارم که امیدوارم تا وقتی در این سمت هستم آن را انجام دهم.

نامور مطلق که یاد دادن ماهیگیری را بهتر از ماهی دادن به هنرمندان می داند، می گوید: ما نقشه راهی داریم که در آن قرار است برای زیرساختها سرمایه گذاری شود و کم کم واحدهای صنایع دستی را مستقل کنیم و دولت کمتر به هنرمندان سوبسید بدهد با این حال در نمایشگاه امسال اسکان، غرفه و پذیرایی برای هنرمندان رایگان اعلام شد ولی عده ای می خواهند ما به هنرمندان صنایع دستی ماهی بدهیم درحالی که ما می خواهیم امکان رشد و شکوفایی آنها را فراهم کنیم تاهمیشه در انتظار حمایت های دولتی نباشند و خودشان بتوانند فعالیت کنند.

وی، رایگان بودن نمایشگاهها برای هنرمندان صنایع دستی را فقط در ایران امکان پذیر می داند و معتقد است که در هیچ کجای دنیا این طور نیست که به هنرمند بگویند در نمایشگاه شرکت کنید بدون پرداخت پولی.

معاون صنایع دستی کشور برای اثبات درستی رویکردهای خود ارائه تسهیلات بانکی به هنرمندان بعد از 10 سال را مد نظر قرار می دهد و می گوید: پیش بینی کردیم که نزدیک به صد میلیارد تومان تسهیلات بانکی به هنرمندان بدهیم. کاری که در سالهای گذشته انجام نشده است چون معتقدیم هنرمندان باید به نیروهای توانمند تبدیل شوند.

اگرچه رویکرد معاون صنایع دستی کشور برداشتن چتر حمایت دولتی صد در صدی از هنرمندان صنایع دستی طی روندی طولانی مدت است اما هنرمندان صنایع دستی این رویکرد را نمی پذیرند و اعلام می کنند که حمایت از قشر کم درآمد صنعتگر و هنرمند صنایع دستی زمانی می تواند کمتر شود که تمام زیرساختها برای فروش محصولاتشان، رونق بازار عرضه و تقاضا، صادرات محصول، پایین آمدن نرخ مواد اولیه برای تهیه کالا و... فراهم شده باشد درحالی که اکنون بسیاری از همین قشر افراد در تهیه مواد و یا برپایی کارگاههای صنایع دستی خود دچار مشکل هستند بنابراین اگر قرار باشد همین سوبسید نیز به آنها تعلق نگیرد فراموش کردن صنایع دستی از چرخه تولید چندان بعید نخواهد بود.