هنرهای سنتی ما از فقر مباحث نظر رنج می‌برد

به گزارش میراث ما به نقل از ایسنا،سید محمد بهشتی در مراسم اختتامیه دومین نمایشگاه «دستان خیال‌پرداز» بیان کرد: حرف‌های بسیاری درباره صنایع دستی و هنرهای سنتی زده می‌شود، اما دکتر نامور مطلق در هر موقعیتی بر ورود به مباحث نظری در این حوزه تاکید زیادی داشته و دارند. من هم فکر می‌کنم تحلیل ایشان درست و بجاست و مباحث نظری این حوزه نیازمند کار و بررسی بیشتری است.

وی با تاکید بر تلاش تحسین‌برانگیز هنرمندان صنایع دستی و هنرهای سنتی بیان کرد: این مشکلات موجود به این معنی نیست که هنرمندان کم تلاش می‌کنند، بلکه فکر می کنم محدودیت‌های مربوط به مباحث کیفی مشکل‌ساز است.

رئیس پژوهشگاه سازمان میراث فرهنگی با اشاره به تلاش‌های فراوان در حوزه صنایع دستی و هنرهای سنتی اظهار کرد: فعالیت‌های زیادی نظیر برگزاری نمایشگاه در سطح کشور صورت می‌گیرد، ولی معتقدم که مشکل جدی در این حوزه به ضعف مباحث نظری در این حوزه برمی‌گردد. در این شرایط ما در تاریکی فعالیت می کنیم و مباحث کیفی نظری مانند چراغی روشن کننده مسیر است.

وی با بیان برخی از دیدگاه های نادرست در حوزه هنرهای سنتی ایران افزود: گویی ما باور کرده ایم که سنت و محصولات آن از جمله هنرهای سنتی و صنایع دستی از مشخصاتش پرهیز از نو شدن است. در حالی که وقتی به گذشته هنرهای خودمان نگاه می کنیم یکی از ارکان اصلی در هنر ایران نو شدن است و متوقف شدن و تکرار شدن در آن قبیح بوده است.

بهشتی با ذکر مثال هایی از معاری سنتی ایران بیان کرد: ما در هنرهای سنتی ایران شاهد گونه ای یک پارچگی و شباهت هستیم و از سوی دیگر می بینیم که در این شباهت ها تنوع و نوآوری های زیبایی و جود دارد و هیچگاه تکراری ندارد. یعنی در اصل نو به نو شدن وجود دارد و در فرع هاست که تکرار استمرار دارد.

این پژوهشگر میراث فرهنگی افزود: در هنرهای سنتی هم هنرمندان تلاش می‌کنند حرف‌های نو بزنند و بدعت بگذارند و فضایی نو ایجاد کنند. زمانی که در اصل‌ها می‌خواهیم حرف نو بزنیم و در فرع‌ها به تکرار می‌رسیم، کار پشت و رو شده و برعکس و ناموفق می‌شود.

بهشتی با بیان کاربردی بودن هنرهای سنتی ایران تاکید کرد: همیشه وجه کاربردی بودن در هنرهای سنتی ما بارز بوده، یعنی در زندگی جاری مردم حضور داشته‌اند. اما ما این همه کارخانه سرامیک و کاشی داریم، این همه کارگاه تولید مبلمان داریم و هیچ ارتباطی با هنرهای سنتی ندارند. کدام صنعت ما با هنرهای سنتی ایران ارتباط ندارد؟ فراموش نکنیم اگر قرار است همه زندگی ما شعرش سروده شود، این کار هنرمندان سنتی ایران است.

اگر متوجه این موارد نباشیم و متعرض این شرایط نباشیم، این دایره مدام بر ما تنگ‌ و تنگ‌تر می شود. از بیرون نمی‌توان انتظار ملاحظه زیادی داشت، بلکه این قدم‌ها باید از درون برداشته شود و قدم‌ها بر ما گشاده‌تر و فراخ‌تر خواهد شد.

او ادامه داد: در همان جایی که مدعیان هنر مدرن ما هستند و هنرمندان مدرن بر آن تاکید دارند، این اتفاق برای هنرهای سنتی نیافتاده است. در برخی کشورها مثل ژاپن هنرهای سنتی در کنار هنر مدرن به اوج رسیده است و جایگاه خود را دارد. پس هنر سنتی ما و هنرمندان آن باید تامل بیشتری داشته باشند.

بهشتی گفت: اصولا عرصه هنرهای سنتی ما از فقر مباحث نظر رنج می‌برد. دچار تاریکی مسیر شده است. البته هرگز منکر فعالیت های صورت گرفته نیستم؛ بلکه معتقدم فعالیت هایی که امروز هنرهای سنتی با آن مواجه هستند کم است و امیدواریم با همت مدیران فرهیخته این حوزه در اداره توسعه و ترویج و به طور کلی معاونت صنایع دستی و هنرهای سنتی سازمان این حوزه رونق روزافزونی پیدا کند.