ترکیه به دنبال کاهش بازدیدکنندگان میراث تاریخی‌

به گزارش میراث ما به نقل از خبرگزاری فارس، ترکیه طی سال‌های اخیر به عنوان یکی از مقاصد برتر گردشگری جهان سالانه میزبان میلیون‌ها گردشگر بوده که هدف بخش اصلی آنها بازدید از آثار تاریخی کشوری است که تنها درسال 2013 میزبان حدود 36 میلیون گردشگر بود و پیش‌بینی می‌شود در سال جاری میلادی نیز با رشد 7 تا 9 درصدی گردشگرانش میزبان حدود 40 میلیون گردشگر باشد.

از سوی دیگر دولت ترکیه برای قرار گرفتن در جمع پنج مقصد برتر گردشگری جهان با میزبانی از 50 میلیون گردشگر در سال 2023 هدفگذاری کرده که مقصد اصلی بیشتر آنها جاذبه‌های تاریخی این کشور خواهد بود.

در این میان هجوم گردشگران به محوطه‌های تاریخی ارزشمند ترکیه از تمدن‌های روم باستان، بیزانس، اسلامی و امپراطوری عثمانی صدمات زیادی را به این آثار که بیشتر آنها در فهرست میراث جهانی سازمان یونسکو نیز به ثبت رسیده‌اند، وارد کرده که از آن جمله می‌توان به شهر تاریخی «پرگامون» و شهر تاریخی «بورسا» اشاره کرد که در اجلاس اخیر یونسکو در دوحه به ثبت جهانی سازمان یونسکو رسیدند.

براساس آمارها، بورسا که از آن به عنوان محل متولد امپراطوری عثمانی در قرن 14 میلادی نام برده می‌شود، درسال 2013 و در زمانی که در فهرست میراث جهانی یونسکو به ثبت نرسیده بود، میزبان حدود سه میلیون بازدید کننده بود که حدود 95 درصد آنها گردشگر بودند، این در حالیست که پیش بینی می‌شود با ثبت جهانی این شهر تاریخی، گردشگران آن در سال جاری میلادی دو یا سه برابر شود.

شهر تاریخی افسوس 

طی سال‌های اخیر ثبت جهانی آثار تاریخی مصائب زیادی را نیز برای آنها به همراه داشته که در آخرین مورد آن بدلیل ازدحام گردشگران در شهر تاریخی «تیکال» در گوآتمالا در سال 2012 صدمات زیادی به این میراث جهانی وارد شد. از سوی دیگر شهر تاریخی «ونیز» در ایتالیا نیز که از مقاصد برتر گردشگری جهان محسوب می‌شود حال و روز خوبی نداشته و طی چند دهه هجوم گردشگران صدمات زیادی را به آن وارد کرده است.

ترکیه در حال حاضر دارای 13 میراث جهانی در فهرست یونسکو است که تمامی آنها محوطه‌های تاریخی محسوب می‌شوند. از سوی دیگر حال و روز دیگر محوطه‌ تاریخی ثبت جهانی شده ترکیه در امسال اجلاس یونسکو، شهر تاریخی پرگامون شامل ده‌ها محوطه تاریخی از تمدن یونان باستان شامل چندین معبد‌، آمفی تئاتر‌، قصر و یک دژ تاریخی نیز مساعد نیست و این احتمال وجود دارد که در سالهای آتی به فهرست میراث در خطر یونسکو برود.

در این شرایط کارشناسان با اشاره به تجربه موفق یونان در حفاظت از آثار تاریخی‌اش، به ویژه مجموعه تاریخی «آکروپولیس» در آتن خواستار اجرای طرح‌های مشابهی برای حفاظت از میراث تاریخی این کشور شده‌اند که به «مدیریت گردشگران» شهرت دارد.

در قالب طرح‌های مدیریت گردشگران تعادلی بین تعداد گردشگران هر بنای تاریخی و حد مجاز حضور آنها که صدمه‌ای به اثر تاریخی وارد نکند برقرار می‌شود که حاصل آن کاهش چشمگیر صدمات وارد شده به بناهای تاریخی خواهد بود که آخرین مورد آن در مورد نیایشگاه «سیستین» در واتیکان اجرایی شد که تاکنون نتایج خوبی به همراه داشته است.

کارشناسان آثار تاریخی ترکیه همچنین پیشنهاداتی برای ایجاد نمونه‌های بدلی آثار تاریخی شاخص ترکیه برای بازدیدکنندگان ارائه داده و با اشاره به نمونه‌های موفق در دیگر کشورها از جمله مقبره‌های «دره پادشاهان» در مصر و غارهای «آلتامیرا و لاسکاکس» در اسپانیا و فرانسه از این اقدام به عنوان یک راهکار مناسب برای حفاظت از آثار تاریخی شاخص ترکیه، بویژه ویلاهای شهر تاریخی «افسوس» نام می‌برند.

در قالب این دو طرح که اجرای آنها هزینه بالایی نیز داشت و با کمک مالی اتحادیه اروپا و سازمان یونسکو محقق شد، با استفاده از جدیدترین فناوری‌های تصویربرداری سه‌بعدی یک نمونه بدلی از مقبره‌های دره پادشاهان و غارهای آلتامیرا و لاسکاکس ساخته شد و گردشگران تنها می‌توانند از نمونه بدلی بازدید کنند. البته محققان با کسب مجوزهای لازم اجازه بازدید از نمونه اصلی را دارند.

کارشناسان همچنین با هشدار به مقامات فرهنگی ترکیه بر این باورند با ادامه روند فعلی تا یک قرن دیگر هیچ نشانه‌ای از آثار تاریخی شاخص این کشور باقی نمانده و تنها می‌توان تصاویر و فیلم‌های آنها را در اینترنت جست و جو کرد.