برای بازگشت دیگر آثار تاریخی به کشور تلاش کنیم

به گزارش میراث ما به نقل از ایسنا، چهارم دی ماه 349 قلم شیء استردادی از بلژیک به ایران که در سال ۱۳۴۴ توسط یک فرانسوی از طریق یک دیپلمات بلژیکی، از ناحیه «خوروین» متعلق به 3000 تا 3500 سال قبل که توسط دو باستان‌شناس ایرانی و خارجی کاوش شده بود،‌ به مرور از کشور خارج شده بود، به ایران بازگردانده شد و پس از حدود 20 روز این آثار در موزه‌ی ملی ایران به نمایش گذاشته شدند.

سید محمد بهشتی، رییس پژوهشگاه سازمان میراث فرهنگی و گردشگری با مهم خواندن استرداد اشیای تاریخی خوروین از بلژیک گفت: این اقدام از جنبه‌های مختلفی ارزشمند بوده و قابل بحث است. این‌که تلاش و پایمردی 35 ساله، باعث بازگشت آثار تمدن کشورمان که به شکلی غیرقانونی از کشورمان خارج شده بود، حادثه بسیار مهمی است.

وی افزود: این موفقیت به جز در نظر گرفتن ارزش معنوی و اقتصادیِ آثار مسترد شده، ارزشمندی بسیار بالایی دارد.

او با اشاره به تعداد 349 اثر مسترد شده به کشور، این مجموعه‌ی عظیم را جزو موفقیت‌های چنین دستاوردی برشمرد و افزود: نکته دیگر، ارزش فی نفسه آثار تاریخی است که متعلق به یک محوطه تاریخی در منطقه ساوجبلاغ در اواخر هزاره‌ی دوم و اوایل هزاره اول و در میان مجموعه آثار متعلق به این دوره بسیار کامل است.

بهشتی اضافه کرد: در حفاری‌های مشابه و صورت گرفته تاکنون آثار این چنینی به دست نیاورده‌ایم که این آثار از منظر علمی، جایگاه و ارزشمندی بسیاری دارد.

وی همچنین در معرض نمایش عمومی قراردادن آثار مسترد شده به کشور در موزه ملی ایران را اقدامی ارزشمند دانست و افزود: در حال انجام کارهای علمی و پژوهشیِ دقیق روی آثار تاریخی خوروین هستیم و قرار است منطقه مورد بازدید قرار گیرد و اگر لازم است حفاری‌های دیگری صورت گیرد، در حال حاضر نیز یک گروه باستان شناسی پیشنهاداتی ارائه داده‌اند که این آثار صرفا به عنوان نگهداری در موزه، مورد بهره برداری قرار نگیرد.

رییس پژوهشگاه سازمان میراث فرهنگی، استفاده از آثار تاریخی خوروین را به عنوان مواد فرهنگی اقدامی اثربخش مطرح کرد و گفت: انجام کار علمی در این محوطه،‌ بر دانش حوزه باستان شناسی کشور اضافه می‌کند و تا پایان سال یا اوایل سال آینده اقدام جدی روی آثار و محوطه محل کشف آنها در پنجاه سال قبل صورت می‌گیرد.

گامی در راستای تکمیل اطلس تاریخی ایران

 همچنین سید احمد محیط طباطبایی کارشناس میراث فرهنگی نیز با تاکید بر این‌که اطلس تاریخی ایران با استرداد آثار خوروین تکمیل شد،‌ گفت: آثار استردادی گویای تمدن ایران هستند.

وی استرداد اموال فرهنگی- تاریخی مانند بازگرداندن آثار هنری به کشورِ مبداء را جزو مهمترین علاقه‌مندی‌های فعالان حوزه‌ی تاریخ و فرهنگ دانست و افزود: در این زمینه ایران به پروتکل مصوب 1970 میلادی که مربوط به استرداد اموال فرهنگی و تاریخیِ خارج شده به شکل غیرقانونی از کشور مبداء است، ملحق شده است.

او با ارایه‌ی تعریفی از قانون استرداد اموال فرهنگی که استرداد آثار تاریخی یک کشور در صورت اثبات منشاء آن، امکان پذیر خواهد بود و این قانون به قبل از تصویب خود عطف به ما سبق نمی شود، ایران را جزو یکی از حوزه‌های تمدنی در میان دیگر کشورهای جهان دانست و افزود: این موقعیت موجب شده تا آثار تاریخی کشورمان مورد توجه دیگر موزه داران جهان باشد و با سابقه ای بیش از یک قرن انگیزه ای در خروج غیرقانونی آثار تاریخی کشورمان بوده است که تصویب پروتکل مربوط به استرداد قطعا مورد توجه مقامات کشورمان قرار گرفت و به آن پیوستند.

محیط طباطبایی ادامه داد: با تکیه بر این قانون بین المللی، شاهد بازگشت آثار تمدنی جیرفت و دیگر آثار تاریخی کشورمان در اواخر دهه هفتاد و اوایل دهه هشتاد شمسی بودیم.

وی بازگشت آثار تاریخی را موجب ایجاد شوق در میان علاقه مندان به آثار تاریخی کشورمان دانست و گفت: این مهم، بهانه ای است برای حضور آثار تاریخی در ایران تا قدمت تاریخی فرهنگ کشورمان را در معرض دید همگان قرار دهیم.

او به وجود سازمان بین المللی ایکوم در پاریس اشاره کرد و افزود: این سازمان هر سال کتابی را منتشر می کند تحت عنوان کتاب قرمز شامل تصاویر اشیاء تاریخی مسروقه و خروج غیرقانونی از کشورها که الزام و ممانعتی در خرید و فروش ها دارد و رویت آن می تواند موجب توقیف آن توسط پلیس بین الملل و بازگشت به کشور مبداء باشد.

محیط طباطبایی ادامه داد: بازگشت آثار تاریخی را بهانه توجه به بازگشت دیگر آثار تاریخی قرار دهیم و از طرفی علاوه بر آثار خارج شده پس از سال 1970 پیگیر آثار خارج شده قبل از این دوره برای مخدوش نشدن فرهنگ سرزمین خود باشیم؛ به این نحو که بازدید این آثار در موزه های مطرح جهان از سوی میلیون ها نفر می تواند خود معرف فرهنگ و تمدن ایران زمین باشد.