معترضان ادغام، تامل کنند / نگاه سیاسی را متوقف می‌کنم

به گزارش میراث ما به نقل از خبرگزاری دانشجویان ایران (ایسنا)، محمدعلی نجفی در نخستین نشست فصلی سازمان میراث فرهنگی و گردشگری که در این سازمان، 5 شهریور ماه برگزار شد، ادامه داد:‌ کسانی که به ادغام سال 83 معترض هستند، فکر می‌کنم باید قدری درباره ادامه‌ی ادغام یا منفعل شدن فعالیت‌ دو حوزه میراث فرهنگی و گردشگری در کنار یکدیگر تأمل کنند.

وی ادامه داد:‌ در این شرایط سرگرم شدن به مباحث تشکیلاتی و تغییرات پی‌درپی در سازمان کار اشتباهی است و ما را از مسائل اصلی دور می‌کند. فعلا زمان آن را نداریم که به این موارد توجه کنیم. در دو سال آینده نباید وقتی را صرف این مسائل کنیم. شاید در چهارسال آینده نیز زمانی برای این کار پیش نیاید. باید معترضان در این قضیه تأمل کنند که پس از ادغام آیا حرکتی در جهت هم‌افزایی بین دو بخش گردشگری و میراث فرهنگی انجام شد یا خیر؟

نجفی تأکید کرد: اگر برنامه درستی برای هم‌افزایی میان دو بخش گردشگری و میراث فرهنگی ریخته شود، چه بسا اهداف ادغام‌کنندگان نیز تحقق یابد، بنابراین آنچه بعد از ادغام رخ می‌دهد، نمی‌تواند ملاک باشد که این کار به هدف مورد نظر نرسیده است. معتقدم باید با یک تبیین جدید به این مسئله نگاه کرد، مشی قبلی درست نبود.

وی با تأکید بر اینکه مسئولیتش در این سازمان، مدیریت فرهنگی است،‌گفت: این سازمان یک سازمان علمی فرهنگی است که باید به مثابه یک دانشگاه تلقی شود. این سازمان کارکردهای فرابخشی،‌میان‌بخشی و بخشی دارد که هر یک از سه بخش موجود در این سازمان در طول سال‌های گذشته فراز و نشیب‌های داشته و متاسفانه‌ تغییر و تحولات زیادی را پشت سر گذاشته است. از نظر سازمانی بحث‌های تشکیلاتی مانند جابه جایی‌های زیادی که در طول‌ سال‌های گذشته انجام شد و میان کارشناسان اغتشاش‌هایی را به وجود آورد یا تصمیم‌گیری‌هایی که برای انتقال معاونت میراث فرهنگی به شیراز و معاونت صنایع دستی به اصفهان صورت گرفت که دست کم در کوتاه مدت باعث وارد شدن آسیب‌های زیادی به بدنه سازمان شد.

نجفی گفت: در سخنرانی‌های گذشته تعبیر کلمه‌ «لگد کوب» شدن سازمان را به دلیل همین نقل وانتقالات استفاده کردم.

رئیس سازمان میراث فرهنگی و گردشگری در بخش دیگری از سخنانش تصریح کرد: سازمان میراث فرهنگی دوران پرتحول و فراز و نشیبی را طی کرده است، در طول سال‌های گذشته چه در سال 83 که نخستین ادغام رخ داد و چه بعد از 85 که ادغام دوم یعنی صنایع دستی اتفاق افتاد. سازمان از دو مساله اساسی ناپیوستگی میان بخش‌ها و تنزل منزلت بخش‌های مختلف سازمان در جریان توسعه متوازن رنج می‌برد.

او افزود: در طول سال‌های گذشته هیچ گاه سازمان میراث فرهنگی نتوانست، شان خود را در حدی که باید تبیین و از آن دفاع کند. در هشت سال اخیر نیز سیاسی شدن نگاه‌ها به میراث فرهنگی سومین مشکلی بود که این سازمان فرهنگی با آن روبرو شد.

رئیس سازمان میراث فرهنگی با بیان این نکته که امروز باید در سطح تعیین راهبردهای کلان سازمان این سه مساله را برطرف کنیم، تاکید کرد: اصل و اساس کار سه بخش میراث فرهنگی ،‌ صنایع دستی و گردشگری فرهنگ است، این سه بخش در عین حال که فرهنگی است یک نهاد رابط میان فرهنگ و صنعت نیز محسوب می‌شود. بنابراین با این نگاه باید به بازتعریف نقش و کار کردهای سازمان میراث فرهنگی بپردازیم و سازمان و ارگانش را با نگاه فرهنگی سامان دهیم و سازمان را به عنوان مبلغ و معرف فرهنگی به کشور بشناسانیم.

نجفی برای حوزه‌های صنایع دستی ،‌ میراث فرهنگی و گردشگری تعبیر «سه کاره» را به کار برد و تاکید کرد:این سه کاره سازمان باید به عنوان اعضای وابسته یک پیکره را تشکیل دهند. با این ادغام ما به نقطه‌ای می‌رسیم که این سه محور یک بدن واحد دارند و پس از آن امیدواریم هر کدام به کمک عضوهای دیگر بشتابند.

او افزود: ما باید یک فرهنگ سازمانی و هویت جدید برای این سازمان تعریف کنیم، آن را بشناسانیم و عمل کنیم. سازمان باید برای خود یک عقبه اجتماعی ایجاد کند. این سازمان بدون عقبه اجتماعی، سرمایه اجتماعی ندارد. با سرمایه اجتماعی است که در جریان توسعه می‌تواند موفق باشد. بنابراین باید نخست از همه کسانی که درک فرهنگی دارند‌ و می‌توانند در این سازمان به ما کمک کنند، استفاده کنیم.

این مدیر گفت: متاسفانه بخش عمده‌ای از اهل فرهنگ با سازمان میراث فرهنگی و گردشگری، رفت و آمد ندارند. اگر نگوییم آنها قهر هستند می‌توانیم بگوییم که رابطه خوبی با سازمان ندارند، بنابراین باید کاری کنیم که این افراد حتی اگر شده برای تفنن به سازمان رفت و آمد کنند.

به گزارش ایسنا، نجفی با تاکید بر لزوم حضور نخبگان و فرهیختگان در سازمان میراث فرهنگی و گردشگری اظهار کرد: با باز شدن راه ورود این افراد می‌توانیم یک تعامل وسیع میان دانشگاهیان و اصحاب رسانه با مسئولان و کارشناسان سازمان داشته باشیم، ما نیاز زیادی به این تعامل داریم و باید آن را تقویت کنیم. آن وقت است که می‌توانیم از عقبه سازمان حرف بزنیم و به یک سرمایه اجتماعی برسیم و امیدوار باشیم که نقش خود را در توسعه کشور در مقابل ملت به خوبی ایفا می‌کنیم.

نجفی نگاه سیاسی داشتن به سازمان میراث فرهنگی و گردشگری را یک آفت برای این سازمان دانست و تاکید کرد: داشتن این نگاه ظلم به فرهنگ است، من این نگاه را متوقف می‌کنم و اجازه نمی‌دهم با هر بهانه‌ای و در هر چارچوبی این نوع نگاه وارد سازمان میراث فرهنگی شود، من مدیران متخصص را فرا می خوانم تا با کمک یکدیگر به این هدف برسیم.

به گزارش ایسنا، معاون رئیس جمهور در بخش دیگری از صحبت‌هایش با تاکید بر لزوم توجه جدی به تقویت آموزش در سازمان میراث فرهنگی و گردشگری گفت: رویکرد جدیدی که مدت‌ها به آن فکر می‌کنم، مساله استفاده از فضای ارتباطات در سطح جدیدی است، ما از امکان بزرگی در سطح ملی و بین‌المللی برخورداریم که هنوز از آن بسیار کم استفاده می‌کنیم، در این زمینه معتقدم نخستین قدم ایجاد فضای مجازی در سطح بسیار گسترده است.

محمد علی نجفی ادامه داد: به مشاورانی نیاز داریم که در کنار فعالیت‌های جنبی در مجمع مجازی مشاوران در حوزه‌های میراث فرهنگی ،‌ صنایع دستی و گردشگری فعالیت کنند. در این مجمع که دست کم هزار نفر را در سطح سازمان به عضویت خود قبول می‌کند، جریان تصمیم سازی در سازمان میراث فرهنگی و گردشگری را به فضای بزرگتری تبدیل می‌کنیم، این نخستین قدم در این سازمان است که باید انجام شود.

وی ادامه داد: امیدوارم با این رویکرد و راهبردهای جدید مدیریتی، تحولی خوب در سازمان میراث فرهنگی ایجاد کنیم تا این سازمان تدریجا منزلت خود را در هر سه محور به دست آورد.

او همچنین درباره نگاهش به حوزه میراث فرهنگی اظهار کرد: در انتخاب همکارانم در این حوزه دید خود را نشان دادم و از آقایان حجت‌، بهشتی و گلشن‌ برای قبول مسئولیت‌هایشان سپاسگذاری می‌کنم. تا جایی که می‌دانم بسیاری از دلسوزان فرهنگی کشور از قبول زحمت این افراد در سمت‌هایشان خوشحال هستند.

نجفی گفت: میراث فرهنگی از جمله مزیت‌های کشور نه فقط در حوزه فرهنگ بلکه در حوزه سیاست و اقتصاد نیز هست. ما نه تنها در مسائل کشور نباید میراث فرهنگی را به انزوا بکشانیم بلکه با توسعه پایدار باید یک نقش و جایگاه مهم برای این حوزه ایجاد کنیم. کسی می‌گفت، میراث فرهنگی ژن فرهنگ مردم و سرزمین ماست، اصل و نسب ما از طریق این ژن فرهنگی است، این ژن فرهنگی در میدان اصلی مباحث توسعه و دیپلماسی فرهنگی کشور حضور دارد. باید کارهای زیادی نسبت به دوره‌های مدیران قبلی انجام شود تا فعالیت‌های این بخش از سازمان روشن‌تر شود.

وی توجه به بخش حاکمیتی ‌، تصدی گری‌ و امور کلان جامعه را از جمله وظایف سازمان میراث فرهنگی برای شفاف‌تر شدن فعالیت‌های این بخش از سازمان دانست و گفت: این موارد فعالیت‌های تصدی گری را در جهت اهداف کلان سازمان هدایت می‌کند تا دقیق‌تر در این زمینه کار شود.

او میراث فرهنگی را سرمایه اجتماعی دانست که معرفی و حفاظت آثار با اتکا به این سرمایه شکل می‌گیرد و افزود: با این سرمایه اجتماعی است که می‌توانیم میراث فرهنگی را سروسامان دهیم وگرنه نخست دچارانفعال می‌شود، سپس به انزوا می‌رسد‌ و بعد از آن امکان زوالش وجود دارد.

رئیس سازمان میراث فرهنگی و گردشگری ادامه داد: دیروز به من گفتند شیراز 360 هکتار بافت تاریخی فرسوده با مشکلات فراوانی دارد. معتقدم باید راه‌حل‌هایی را برای این بافت تاریخی عرضه کنیم تا مردم و دولت خیالشان از این بابت راحت باشد.

وی در ادامه با اشاره به بازدید سرزده‌ای که پنجشنبه گذشته از پژوهشگاه سازمان میراث فرهنگی و گردشگری داشته است، گفت: در این بازدید از همکاران خودم شرمنده شدم که در چنین شرایطی پژوهش می‌کنند. یک بخش از این مشکلات به دلیل جابه جایی است که در سال‌های گذشته انجام شد و بخش دیگر آن مربوط به اقدامات قبلی مسئولان است. امیدوارم بتوانیم برای دفاتر موجود در پژوهشگاه، فضاهای مناسبی را پیدا کنیم و حتی سعی می‌کنیم جایی که اکنون سازمان میراث فرهنگی در خیابان سی تیر در اختیار دارد به پژوهشگاه برگردانیم.

او با تاکید بر لزوم ساماندهی پژوهشکده‌های صنایع دستی و گردشگری نیز گفت: این پژوهشکده‌ها را باید با بدنه سازمان ارتباط دهیم تا پژوهش‌ها در میان خود اهالی سازمان انجام و پیوند داده شوند. اکنون پژوهش‌های در حال انجام در سازمان میراث فرهنگی و در حالت کلی بخش پژوهشگاه از جمله بخش‌های ضعیفی است که باید به آن توجه جدی شود.

محمد علی نجفی همچنین درباره حوزه صنایع دستی نیز اظهار کرد: صنایع دستی را نباید صنعتی کوچک و رو به زوال تلقی کنیم، این صنعت زنده‌ترین بخش فرهنگی کشور است که پتانسیل و توانایی‌های زیادی دارد، صنایع دستی بخشی از هویت ملی – اسلامی ما هستند.

او با اشاره به این نکته که بازار صنایع دستی در کشور رو به تضعیف است گفت: متاسفانه بخشی از بازارهای کشور توسط صنایع دستی خارجی پر شده‌اند. ما باید این ضایعه را برطرف کنیم و صنایع دستی کشور را به سمتی ببریم که تمایلات مردم را برطرف کنیم.

معاون رئیس جمهور همچنین درباره حوزه گردشگری در سازمان میراث فرهنگی و گردشگری نیز تاکید کرد: بسیاری از مسائل در کشور حاصل توسعه بخش گردشگری است. بنابراین نباید به این بخش صرفا یک نگاه اقتصادی داشت.

نجفی گفت: رویکرد سازمان نگاه فرهنگی به این حوزه است، حوزه‌ای که گفت‌وگوهای فرهنگی را به صورت طبیعی در این بخش در خود دارد. ارتباطات و حیات اجتماعی فرهنگی می‌توانند به صورت طبیعی و رسمی تحقق پیدا کنند. این گونه ملاقات‌های فرهنگی اگر خوب انجام شود، منشا بسیاری از اتفاقات عالی در سطح سازمان هستند.

وی افزود: باید با توجه به همه جوانب فرهنگی – اقتصادی حوزه گردشگری را نیز توسعه دهیم و به ره یافت‌های جدیدی در این حوزه توجه کنیم، رشد گردشگری در سطح بین المللی بیشتر از رشد فعالیت‌های مربوط به اقتصاد جهانی است. این نکته را نباید فراموش کرد که متاسفانه نسبت رشد گردشگری در کشور در مقایسه سال 91 با 83 ‌، 1/2 کمتر شده است که یکی از دلایل آن را می‌توان به وضعیت بد اقتصادی مردم مربوط دانست.

محمد علی نجفی با اشاره به انجام مطالعاتی که از سال 79 تا 81 در حوزه گردشگری انجام شده است گفت: نتیجه این مطالعات یک برنامه عملیات گردشگری بود که در طول این سال‌ها کمتر از آن استفاده شد، فکر می‌کنم این برنامه هنوز قابل استفاده و مطالعه است.

او تاکید کرد: در حوزه گردشگری فعالیت‌ها باید حول سه محور هدایت‌، حمایت و نظارت انجام شود.

نجفی گفت: ما برای سازمان میراث فرهنگی و گردشگری باید جایگاهی را تعریف کنیم که نهادی موثر در توسعه فرهنگی کشور ‌، نهادی نقش آفرین در توسعه دیپلماسی ‌، نهادی تعیین کننده در ارتقاء صلح و نهادی برای بالا بردن سرمایه‌های فرهنگی‌، اجتماعی و تاریخی ایران باشد.