40 درصد کارگاه‌های صنایع‌دستی در دولت قبل تعطیل شدند

به گزارش میراث ما به نقل از ایسنا،«بهمن نامور مطلق» در همایش آموزش تقدیر از پژوهشگران هنرهای سنتی گفت: یکی از آرزوهای من از همان روزهای ابتدایی که به معاونت آمدم، سر و سامان دادن به وضعیت آموزش صنایع دستی بوده است. یک‌سال از عمرمان گذشت و این اولین جلسه‌ای است که برگزار می‌شود که البته باز هم مغتنم است.

وی اظهار کرد: قرار بود در این دوره‌، آموزش از اهمیت بیشتری برخوردار باشد و علاقه‌مند بودیم کارگروه آموزش راه ‌اندازی کنیم. البته از کارهایی که در این دوره انجام شد راه‌اندازی آموزش کارگروه صنایع دستی بوده، با این وجود هنوز به آنچه دلمان می‌خواسته نرسیده‌ایم.

معاون صنایع دستی افزود: اگر صنایع دستی بخواهد آینده‌ای داشته باشد با آموزش در دانشگاه تبیین می‌شود. به نظر من هرچیزی که بخواهد تداوم پیدا کند باید با دانش باشد. یکی از شعارهای ما که امیدواریم محقق شود "صنایع دستی دانش بنیان" است که به سمت نسل جدیدی از کارگاه‌ها برویم. این امر امکان‌پذیر نیست مگر به کمک دانشگاه‌ها و اگر با ما هم‌پیوند نشوند، دچار دور باطل می‌شویم.

وی گفت: فقط آموزش‌، پژوهش و نقد است که می‌تواند به ما در این زمینه کمک کند. یکی از مشکلات صنایع دستی سرشت طبیعی است. زیرا نظام آموزش ما در این حوزه بر اساس الگوهای غربی راه‌اندازی شده که هماهنگی با سرشت طبیعی هنرهای طبیعی ندارد. البته شاید این الگو در حوزه مدرن موفق بوده، اما من فکر می‌کنم در آنجا هم اینطور نبوده است.

نامور مطلق با اشاره به اینکه مطمئنا افراد شایسته و نوآوری در حوزه صنایع‌دستی در دانشگاه‌ها تربیت شده که به جامعه اقتصادی و هنری ما وارد شده‌اند، اما تعدادشان بسیار اندک است،‌ بیان کرد: نسبت به فارغ‌التحصیلان صنایع دستی احساس مسئولیت می‌کنیم و معتقدیم آنها سرمایه‌های ما هستند، اما نمی‌توانیم آنها را جذب کنیم و با کمال تاسف این دوستان منشی می‌شوند.

وی افزود: ما برای فضای دانشگاه‌ها هزینه می‌کنیم، اما استفاده چندانی از آن نمی‌بریم و از انگلیسی‌ها و آمریکایی‌ها کمک می‌خواهیم تا سرمایه‌گذاری کنند و ما رشد کنیم؛ در حالی که سرمایه‌های ما همین فارغ‌التحصیلان صنایع دستی در دانشگاه‌ها هستند.

او با اعلام اینکه "به زودی برنامه‌های مفصلی داریم‌" گفت: تصمیم داریم فارغ‌التحصیلان تکمیلی را دعوت کنیم تا ببینیم چه کمک‌هایی می‌توانیم به آنها کنیم. امیدوارم بتوانیم از سرمایه اصلی یعنی نیروی انسانی استفاده کنیم.

معاون صنایع دستی یکی از مشکلات این حوزه را عدم هماهنگی و تنوع در نهادهای آموزشی بیان کرد و افزود: آموزش و پرورش‌، دانشگاه‌های علمی کاربردی‌، معاونت‌ها‌، کمیته امداد‌، بهزیستی‌، در این زمینه کارگاه‌های دولتی دارند و بخشی از صنایع دستی را در کشور هماهنگ می‌کنند. اما آیا اینها با هم هماهنگ و مرتبط هستند؟

وی اضافه کرد: صنایع‌دستی رو به رشد است و وضعیت بدی ندارد. مطمئنا در آینده به این افراد توجه بیشتری خواهیم کرد و باید سرمایه‌گذاری بیشتری برای این حوزه شود که دلگرم‌کننده است؛ از طرفی شاهد رشد خوبی در صنایع دستی هستیم که آن هم امیدوار کننده است.

نامور مطلق با بیان اینکه شاهد رشد 40، 60 و گاهی 100 درصدی در حوزه صنایع دستی بوده‌ایم اعلام کرد: گرچه پایه ما ضعیف بوده، اما همین رشد هم مغتنم است؛ زیرا گزارش‌ها در اواخر دولت دهم خوب نبود و 40 درصد کارگاه‌ها در اواخر آن دولت تعطیل شدند، اما شاهد بازگشایی آنها هستیم که خوب است و این موضوع مسئولیت ما را بیشتر می‌کند.

او با اشاره به توضیحاتی در زمینه آموزش صنایع‌دستی و ایده‌هایی که برای این حوزه در نظر گرفته است یکی از آسیب‌های آموزش آن را خود تولید و خو کانونی بیان کرد و گفت: در جلسه کارگروهی که چندی پیش داشتیم، دوستان معتقد بودند آموزش‌های ما خود محور نیست و عده‌ای هم معتقد بودند تولیدکننده‌های خوبی در دانشگاه‌ها تربیت شدند. مشکلی که در این زمینه وجود دارد این است که آموزش‌ها می‌توانند خودتولید یا دگرتولید باشند.

معاون صنایع دستی همچنین تصریح کرد: دانشگاه‌های ما خودشان سعی می‌کنند تولید کنند. با 350 هزار هنرمندی که در این عرصه فعال هستند باید چه کنیم؟ یکی از مشکلات جدی ما این است که تولید مدیریت نمی‌کنیم و در دانشگاه نقش زیادی نداریم و سعی می‌کنیم با زیباشناسی به خلق آثار جدید بپردازیم.

وی با اشاره به اینکه آموزش در این حوزه تک‌بعدی و مقدار کمی به تولید توجه شده است، توضیح داد: نسبت به مصرف و فروش بی‌توجهی شده است. ما در همه عرصه‌ها نیاز به آموزش داریم، اگرچه بسیاری از دوستان معتقدند مشکل عمده اعتبار است. اما بدون حمایت مالی ما هم پایان‌نامه‌ها که خودش مساله‌ای است و هدایتی برای آن پیدا نکرده‌ایم در حال نوشتن هستند.

مطلق ادامه داد: متاسفانه بیش از آنکه ما کمبود اعتبار داشته باشیم مشکل هماهنگی داریم، زیرا هیچ‌گاه وزارت علوم از ما درخواست نکرده تا یک جلسه مشترک با هم برگزار کنیم. مشکل دیگر از طرفی نبود اطلس آموزش صنایع دستی کشور است که نمی‌دانیم در 10 سال آینده وضعیت این حوزه در کشور چه خواهد بود‌. آموزش صنایع دستی باید در حوزه‌هایی باشد که ماشین آلات نتوانند آن را انجام دهند.

از طرفی جایی که ماشین می‌تواند برای اقتصاد مملکت بهتر عمل کند و موجب صیانت کشور می‌شود، باید کار را به ماشین بدهیم. ما نمی‌خواهیم به صنایع دستی ترحم کنیم.

وی با تاکید بر اینکه باید رشته‌ای به نام طراحی سنتی داشته باشیم گفت: رشته‌ای به اسم طراحی صنعتی داریم، اما چرا نباید در حوزه صنایع دستی رشته طراحی سنتی داشته باشیم؟ این حوزه باید به سمت تولید و آموزش محور برود. بنابراین نیاز به راه‌اندازی کارگروهی در وزارت علوم و تهیه طرح جامع برای آموزش در سطوح مختلف داریم.

در ادامه این همایش که در سالن فجر سازمان میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی برگزار شد‌، «عبدالمجید شریف زاده»، مدیرکل دفتر توسعه و